Dział: Pracownia pedagogiczna

W ostatnich latach podkreśla się rolę indywidualności w podejściu do nauki i wychowania dziecka, co wynika z jego niepowtarzalnych cech, które determinują sposób postrzegania rzeczywistości i reagowania na bodźce zewnętrzne. Najczęściej o realizacji i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb dziecka mówi się w przypadku występowania zaburzeń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się. Wtedy też zdaniem-kluczem, opisującym sposób pracy z takim uczniem, jest dostosowywanie metod i form pracy do indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych dziecka. Jednakże czy takie podejście jest właściwe? Czy tylko dziecko, które przeszło badania w poradni psychologiczno-pedagogicznej i otrzymało stosowną opinię, powinno być traktowane indywidualnie? Jakie cechy sprawiają, iż dana osoba jest kwalifikowana do tego, by postępować wobec niej w sposób szczególny?

Kreatywność to niezwykle ważna cecha, ale również umiejętność, sposób myślenia, działania, poszukiwania i odnajdywania tego, co dotychczas nieodkryte, tworzenia nowych wartościowych idei, przedmiotów i sposobów rozwiązywania problemów. Bardzo często jest porównywana do twórczej postawy. Niezwykle istotną kwestią jest fakt, że kreatywność nie opiera się głównie na procesach intelektualnych – tutaj znacznie większą rolę odgrywają wyobraźnia, sfera emocjonalna, doświadczenie i intuicja jednostki.

Emocje to stany, które towarzyszą nam niemal w każdej sekundzie życia, to nagłe zmiany, poruszenie zachodzące w umyśle, spowodowane odbiorem bodźców zewnętrznych i wewnętrznych. Emocje mówią o naszych (często ukrytych) potrzebach, powodują pobudzenie, niosą ładunek energetyczny o określonym zabarwieniu, mogą charakteryzować się różnym poziomem intensywności. Oprócz wewnętrznego odczucia powodują charakterystyczną ekspresję ciała i mimikę.

Nastrój jest składową częścią temperamentu i zupełnie naturalnym stanem, który występuje w pewnym wycinku rzeczywistości, nie ma stałego charakteru, ulega częstym zmianom. Na to, jaki mamy nastrój, wpływa wiele czynników zarówno tych pochodzenia wewnętrznego, jak i zewnętrznego.

Już niedługo odbędą się egzaminy ósmoklasisty. Maj to również czas matur. W tym roku wydarzenia te odbędą się niestety w niecodziennych i obciążających dla uczniów i nauczycieli okolicznościach, jakie wywołała trwająca od ponad roku pandemia i wynikające z niej ograniczenia. O czym, oprócz nauki, należy pamiętać w okresie przedegzaminacyjnym?

W artykule w listopadowym wydaniu „Głosu Pedagogicznego” przedstawiłam podstawowe założenia teorii przywiązania1, starając się wyjaśnić, jak dalekosiężny wpływ na całościowe funkcjonowanie człowieka (nie tylko w dzieciństwie, ale i w dorosłości) ma jakość relacji z głównym opiekunem. Ten wpływ będzie zatem dotyczył również etapu szkolnego w życiu dziecka. Na gruncie niniejszego tekstu zastanowimy się, jaką rolę – w kontekście teorii przywiązania – może odegrać nauczyciel wobec ucznia. Przyjrzymy się także pozornie nieoczywistemu związkowi pomiędzy jakością więzi uczeń–nauczyciel a osiągnięciami szkolnymi.

Niełatwo być nastolatkiem – to właśnie na tym etapie rozwoju zachodzą ogromne zmiany, z którymi młody człowiek nie potrafi sobie poradzić. Najbardziej charakterystycznym określeniem tego okresu jest brak równowagi spowodowany szalejącymi hormonami, rozwijającym się układem nerwowym, ogólnym funkcjonowaniem mózgu oraz zachowaniami buntowniczymi. W konsekwencji młodzież bywa impulsywna, ma zmienne nastroje, często podejmuje pochopne decyzje i przejawia zachowania ryzykowne. I martwi się wieloma rzeczami…

Zapewne każdy z nas spotkał się w swojej pracy z typem ucznia, który jest określany mianem „zdolny, ale leniwy”. W wielu przypadkach to „lenistwo” nie jest wynikiem złej woli młodego człowieka, a jego przyczyn należy szukać w niskim poziomie umiejętności wykonawczych. Jak je kształtować z korzyścią dla nastolatka?