Dzisiejsza szkoła nastawiona jest na współzawodnictwo, konkurencję, różnego rodzaju punktowanie, porównywanie i rankingi. Nic dziwnego, że każdy dyplom, nagroda i miejsce na podium stały się wyznacznikami jej sukcesu, przynoszącymi splendor kadrze pedagogicznej. Mimo licznych badań pokazujących przewagę współpracy nad rywalizacją (m.in. A. Comlosa, R.M. Kaplana, D. Dolińskiego) w szkole wciąż wszechobecne są oceny i egzaminy, zawody, konkursy i olimpiady. Rywalizacja wpisana jest więc w życie każdego ucznia, i to od klasy I, choć wielu przeszło chrzest bojowy już w przedszkolu.
Od szkolnych specjalistów oczekuje się wielu kompetencji zawodowych, w tym umiejętności prowadzenia konstruktywnych, skutecznych i bezpiecznych rozmów z rodzicami oporującymi, nieprzekonanymi, a nawet skonfliktowanymi ze szkołą w obszarze pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Tymi, którzy zaprzeczają problemom swego dziecka, nie zauważają ich, nie chcą przyjąć do wiadomości lub nie wyrażają zgody na udzielanie dziecku odpowiedniego wsparcia edukacyjno-terapeutycznego. Jedyną wówczas szansą na nawiązanie współpracy i osiągnięcie kompromisu jest rozmowa. Jak przeprowadzić ją skutecznie?
Od 16 marca 2020 r. zamknięte są żłobki, przedszkola i szkoły. Pozamykano też uczelnie, kina i teatry, restauracje, zakłady usługowe, siłownie i place zabaw. Media apelują o ograniczanie kontaktów społeczno-rodzinno-towarzyskich oraz przestrzeganie zasad wprowadzonych ogłoszeniem w kraju stanu epidemii. Wszystko ze względu na nasze bezpieczeństwo w związku ze wzrostem ryzyka zarażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz zidentyfikowanymi przypadkami zachorowań na COVID-19. Sytuacja, w jakiej przyszło nam funkcjonować, jest stresogenna. Zaburza poczucie bezpieczeństwa, wywołuje niekomfortowe emocje, niepokój, lęk, złość, bezradność, rozdrażnienie, co sprzyja nieracjonalnym zachowaniom. Dotyczy to w równej mierze dorosłych, jak i uczniów, bez względu na ich wiek i etap edukacji. Z tymi problemami rodzice muszą teraz mierzyć się samotnie, w czterech ścianach własnego domu. Czy pedagog szkolny może im pomóc?
Drama to jedna z metod pedagogicznych rekomendowanych w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jej podstawą jest fikcja, sytuacja wyobrażeniowa, która powstaje, gdy kilka osób we wspólnej przestrzeni przedstawia coś, co nie jest w danym czasie obecne, używając jako środków wyrazu swoich ciał i głosów. A to wymaga od uczestników pełnego, uczuciowego i emocjonalnego zaangażowania w jej przedstawienie. Wczuwanie i przeżywanie mają pomóc w głębszym i bardziej osobistym dotarciu do określonego problemu, a doświadczenie fikcyjne – przekształcić się w doświadczenie rzeczywiste.
Wpółdziałanie specjalisty z nauczycielem wychowawcą to obowiązek nie tylko ustawowy, lecz także wynikający z etyki wykonywanego zawodu. Wszak to uczeń jest podmiotem oddziaływań wychowawczo-profilaktyczno--terapeutycznych podejmowanych przez wychowawcę oraz pedagoga czy psychologa szkolnego, logopedę, terapeutę pedagogicznego lub doradcę zawodowego. Nic więc dziwnego, że współpraca między nauczycielami wskazywana jest jako kluczowa w realizowaniu statutowych zadań szkoły i stawiana na równi z wiedzą i doświadczeniem zawodowym.
Obowiązkiem szkoły jest zorganizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej każdemu uczniowi, który jej potrzebuje, zarówno ze wskazań określonych przez nauczycieli, jak i zawartych w opinii czy orzeczeniu poradni psychologiczno-pedagogicznej. Na dodatek w postaci odpowiedniej do jego indywidualnych potrzeb edukacyjno-rozwojowych, m.in. w formie zajęć specjalistycznych, prowadzonych przez osoby z odpowiednimi kwalifikacjami.
Terminologia stosowana na określenie niektórych zajęć prowadzonych z dziećmi i młodzieżą budzi sporo zastrzeżeń prawno-merytorycznyh. Tak jest m.in. z zajęciami specjalistycznymi i zajęciami rewalidacyjnymi. Mimo iż zajęcia te funkcjonują w oświacie od dawna, to właściwe ich rozumienie oraz rozróżnienie nadal sprawia kłopot wielu dyrektorom i nauczycielom ze szkół ogólnodostępnych.
Wszystkie działania pedagogów i psychologów szkolnych, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych związane z organizacją i udzielaniem przez nich pomocy psychologiczno-pedagogicznej muszą być dokumentowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, a także wypracowanymi w szkole czy placówce procedurami prowadzenia dokumentacji. W niniejszym tekście przypominamy, jak od 1 września 2019 r. czynić to prawidłowo.
Pedagog i psycholog szkolny, logopeda i terapeuta pedagogiczny oraz doradca zawodowy są specjalistami z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej na terenie szkoły. Oczywiście każdy z nich działa w tym obszarze zgodnie ze swoimi kwalifikacjami, kompetencjami i uprawnieniami. Są jednak takie zadania, które zdecydowanie warto realizować wspólnie.
Doradca zawodowy to osoba udzielająca pomocy w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, z uwzględnieniem ich możliwości psychofizycznych i sytuacji życiowej, a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego.
W klasyfikacji zawodów i specjalności zawód logopedy znajduje się pod kodem 228502 i określa osobę, która prowadzi badania i działania praktyczne w zakresie ogólnej diagnozy stanu rozwoju mowy i ogólnej terapii zaburzeń komunikacji człowieka na różnych etapach rozwoju i w różnych sferach aktywności: edukacyjnej, społecznej i zawodowej.
