Informacyjny szum
Potrzebna jest więc umiejętność radzenia sobie z informacyjnym szumem – umiejętność podważania, weryfikowania i falsyfikowania zewnętrznych przekazów. Przydatnym narzędziem do tego jest myślenie analityczne, które można określić także mianem myślenia krytycznego.
Myślenie krytyczne to myślenie racjonalne, ceniące logiczne wnioskowanie, szukające rzeczywistych (a nie wyimaginowanych) reguł i powiązań, próbujące odtworzyć fakty, a następnie, na ich podstawie, budowanie interpretacji i teorii z zachowaniem twardych reguł badawczych (sformułowanie problemu, postawienie hipotezy, opracowanie procedury weryfikacyjnej, testowanie, wyciągnięcie wniosków, potwierdzenie lub odrzucenie hipotezy itd.). To umiejętność wprowadzania związków między faktami, interpretowania ich i budowania z nich większych całości.
Wspieranie dzieci w rozwijaniu krytycznego myślenia to jedna z najlepszych inwestycji w ich rozwój. Powinny umieć sprawnie pozyskiwać i przetwarzać dane, wnioskować, odróżniać prawdę od fałszu. Do tego potrzebne są ćwiczenia zorientowane na aktywność poznawczą, na dyskusje, na weryfikowanie różnorodnych przekazów przy użyciu procedur badawczych, z wykorzystaniem nowych technologii.
Uczeń myślący analitycznie:
POLECAMY
- analizuje informacje bez uprzedzeń,
- ocenia wiarygodność danych i tez na podstawie dowodów,
- umie zmienić zdanie na ich podstawie,
- słucha z ciekawością osób mających inne zdanie, jest w stanie stwierdzić, gdzie się mylą,
- rozpoznaje chwyty erystyczne i inne metody manipulacji informacjami.
Warto, żeby uczeń potrafił odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- Czego szukam? Czego potrzebuję?
- Gdzie mogę to znaleźć?
- Skąd wiem, że to co znalazłem(-am), jest wiarygodne, budzące zaufanie?
W jaki sposób uczeń może poradzić sobie z informacyjnym chaosem? Warto podpowiedzieć mu kilka podstawowych zasad:
- Zachowaj zdrowy dystans wobec tego, co czytasz, słuchasz, oglądasz. Sprawdzaj i kwestionuj. Na wiadomości patrz z perspektywy badacza, który nie jest pewny, czy są wiarygodne.
- Oddziel fakty od opinii, od chwytów erystycznych. Zastanów się nad tym, co jest ob...
