Refleksyjnie o szkolnej rywalizacji

Temat miesiąca Otwarty dostęp

Rywalizacja wraz z konkurencją to istotny znak czasów nam współczesnych. Wszyscy świetnie znamy to zjawisko, występuje ono bowiem również w szkołach. Organy prowadzące, dyrekcje i grona pedagogiczne kochają rankingi, lubią porównywać i punktować. Nagrody i miejsca na podium stały się wyznacznikami ich edukacyjnego sukcesu. Wielu nauczycieli wciąż uznaje rywalizację za jedyny skuteczny sposób motywowania uczniów do nauki. Jedni nazywają to zjawisko „wyścigiem szczurów”, inni – szkolną normą. Jedni płyną na fali rywalizacji, inni czują się nią osaczeni, manipulowani.

Z punktu widzenia ludzkiej osobowości rywalizacja to cecha, która polega na ubieganiu się o pierwszeństwo czy walce o konkretny cel, a nagrodą jest smak zwycięstwa lub osiągnięcie korzyści. Z tej właśnie przyczyny wielu z nas uważa rywalizację za jeden z najważniejszych czynników mobilizujących do różnego rodzaju działań. Wskazując, że leży ona w ludzkiej naturze, spontanicznie pojawiając się już w dziecięcej zabawie, i jest niezbędna dla dobrego funkcjonowania społecznego młodego człowieka. Wyścigi, siłowanie się, gry zręcznościowe, ale również planszówki i gry karciane towarzyszyły kiedyś młodym ludziom, czyniąc spędzanie czasu w grupie rówieśniczej bardziej atrakcyjnym. Dzisiaj okazji do takiej zabawy dzieci mają coraz mniej, bo czujne oko dorosłych pilnie strzeże ich przed ryzykiem spontanicznej, niekontrolowanej aktywności ruchowej, a i podwórkowe zabawy odeszły do lamusa. W ich miejsce pojawiły się gry elektroniczne i internet, dające możliwość sprawdzenia się w konfrontacji z innymi.

Pułapki szkolnej rywalizacji

Przyjrzyjmy się rywalizacji bliżej, poznajmy jej plusy i minusy oraz wpływ tego zjawiska na kształtowanie się osobowości człowieka, na jego rozwój, wychowanie i dobrostan psychofizyczny. Zacznijmy od prostej definicji tego pojęcia, jaką można znaleźć w każdym słowniku języka polskiego: „Rywalizacja, to ubieganie się o pierwszeństwo, o zdobycie czegoś; współzawodnictwo, np.: rywalizacja sportowa, rywalizacja między mocarstwami, rywalizacja szlachetna, rywalizacja w nauce”. Z jej treści wynika, że rywalizacja przeciwstawia sobie ludzi, dzieli ich na wygranych (sukces) i przegranych (porażka), co w szkolnych murach sprawia najczęściej, że:

  • Uczeń – zamiast kolegów i koleża...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI