Procedura uzyskania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego
Dokument orzekający o potrzebie kształcenia specjalnego wydawany jest na wniosek pełnoletniego ucznia, rodziców lub prawnych opiekunów dziecka (w tym spełniających opiekę zastępczą). Należy pamiętać, że tylko wymienione wyżej osoby mają prawo ubiegać się o wydanie tego dokumentu. Istnieje bowiem wiele błędnych informacji w Internecie, z których wynika, iż placówki oświatowe (dyrektorzy i nauczyciele szkół lub przedszkoli) również mogą wystąpić o przyznanie potrzeby nauki specjalnej ucznia.
POLECAMY
Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego może otrzymać dziecko:
- z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną lub sprzężoną w tym: niewidome, słabowidzące, niesłyszące, słabosłyszące, niepełnosprawne intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z afazją;
- z autyzmem;
- z zespołem Aspergera;
- niedostosowane społecznie lub z zagrożeniem niedostosowania społecznego.
Dokładną informację o miejscu złożenia pisemnego wniosku rodzice mogą uzyskać w placówce szkolnej lub przedszkolnej dziecka, lub w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zespół specjalistów z publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej na podstawie pełnej dokumentacji wydaje decyzję o rodzaju kształcenia dziecka. Do wniosku niezbędne jest dołączenie posiadanych przez dziecko orzeczeń i zaświadczenia o aktualnym stanie zdrowia. Zespół orzekający dokonuje trzyetapowego działania:
- Analiza dostarczonej z wnioskiem dodatkowej dokumentacji.
- Indywidualna rozmowa z rodzicami lub prawnym opiekunem dziecka.
- Diagnoza psychologiczna, pedagogiczna i logopedyczna dziecka przeprowadzona z wykorzystaniem testów psychometrycznych (tj. wystandaryzowany i zobiektywizowany pomiar próbki zachowania).
Dokument może być wydany od momentu skończenia przez dziecko 2,5 – 3 roku życia do czasu ukończenia nauki w placówce szkolnej ponadpodstawowej.
Kształcenie specjalne w zależności od rodzaju niepełnosprawności jest realizowane w jednej z następujących placówek:
- w przedszkolu ogólnodostępnym, integracyjnym lub specjalnym,
- w szkole ogólnodostępnej, integracyjnej lub specjalnej,
- w przedszkolu specjalnym lub szkole specjalnej w specjalnym ośrodku szkolono – wychowawczym,
- w szkole specjalnej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub socjoterapii,
- w specjalnym ośrodku wychowawczym,
- w ośrodku rewalidacyjno – wychowawczym.
Jak widać, możliwości i ścieżek kształcenia jest co najmniej kilka. Oczywiście w treści orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego uwzględniona jest lista zalecanych przez zespół specjalistów form edukacji. Ostateczna decyzja dotycząca miejsca nauczania należy jednak do wnioskodawcy.
Ważne informacje:
- Członkowie zespołu orzekającego lub wnioskodawca mają prawo zwrócić się do placówki oświatowej, do której uczęszcza dziecko o wydanie opinii o uczniu (w terminie 7 dni).
- Zebrania zespołu orzekającego mogą odbywać się z udziałem wnioskodawcy i innych specjalistów związanych z edukacją i rozwojem dziecka (np. nauczyciel, wychowawca, logopeda, lekarz, psycholog, pedagog).
- Poradnia psychologiczno-pedagogiczna ma 30 dni na wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub 60 dni w uzasadnionych, szczególnych przypadkach. Następnie 7 dni na przekazanie pisemnego dokumentu wnioskodawcy.
- Wnioskodawca ma prawo odwołania się od wydanej przez zespół orzekający decyzji w terminie 14 dni od dnia otrzymania dokumentu. Odwołanie skierowane jest do kuratora oświaty za pośrednictwem poradni, w której zostało wydane orzeczenie.
- Rodzice, opiekunowie lub pełnoletni mogą wybrać dowolną placówkę edukacyjną spośród wskazanych w orzeczeniu. Nie istnieją również podstawy prawne do odmowy przyjęcia ucznia z niepełnosprawnością do szkoły publicznej zlokalizowanej w obwodzie miejsca zameldowania dziecka.
Zadania nauczycieli wynikające z posiadania przez ucznia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego
Po dostarczeniu przez rodziców orzeczenia placówka oświatowa musi odpowiednio przygotować się do nauczania, wychowania, sprawowania opieki i zapewnienia dziecku właściwych warunków. Na tej podstawie zespół złożony z nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem tworzy indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET). Rodzice mogą brać udział w zebraniach zespołu, a także składać sugestie i wpływać na modyfikację tworzonego programu IPET.
Obligatoryjne zadania jednostki oświatowej wynikające z §5 rozporządzenia MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 poz. 1578 z późniejszymi zmianami):
- Realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
- Zagwarantowanie właściwych warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych.
- Organizacja zajęć specjalistycznych oraz dodatkowych zajęć odpowiadających na indywidualne możliwości i potrzeby rozwojowe, psychofizyczne oraz edukacyjne ucznia.
- Dbanie o integrację ucznia z niepełnosprawnością ze środowiskiem rówieśniczym.
- Przygotowanie do maksymalnej samodzielności w dorosłym życiu.
Na podstawie powyższych informacji nasuwa się kilka interesujących wniosków. W świetle polskiego prawa niepełnosprawność intelektualna lub ruchowa nie jest równoznaczna z edukacją dziecka w warunkach odosobnionych z dala od społeczeństwa i rówieśników. Ponadto, rodzice ucznia niepełnosprawnego mogą znacząco wpływać na wiele decyzji dotyczących między innymi miejsca kształcenia czy też indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
