Samoregulacja i uważność – pomoc uczniowi w radzeniu sobie ze stresem

W październikowym nu­­merze „Głosu Pedagogicznego” pisałam o postawie rozwojowej, dzięki której uczeń może w większym stopniu doświadczać swojej sprawczości w szkole, gdyż jest bardziej skłonny do podejmowania wyzwań i wierzy w znaczenie swojego wysiłku. Rozwojowa postawa jest tu korzeniem, dzięki któremu stabilnie osadza się drzewo, które dopiero wówczas może prawidłowo rosnąć i zakwitać. Cierpliwość, wytrwałość, większe zaangażowanie, ciekawość świata oraz chęć uczenia się i odkrywania – to naturalne rezultaty pielęgnowania tej zdrowej, życiowej postawy.
Niestety, system edukacyjny nie skupia się na rozwijaniu i wspieraniu naturalnej chęci do uczenia się, która wpisana jest w ludzką naturę. Często w wyniku różnych szkolnych doświadczeń dzieci zaczynają uczyć się błędnej postawy wobec nauki.
Jednym z najczęstszych błędnych przekonań uczniów jest to, że nie może on nic zrobić, żeby się zmienić, że jest, jaki jest (fixed mindset). Z tej perspektywy każdy wysiłek, jaki podejmie, jest bez znaczenia. Takie dziecko nie tylko negatywnie ocenia swoje porażki – wzmacniając własne poczucie bezwartościowości – ale nawet sukcesy, umniejszając swój wkład, gdy mówi np., że coś było łatwe albo że po prostu miało szczęście.
To jeden z licznych przykładów stresu, jakiego doświadcza wielu uczniów. Lata takiego myślenia i życia w smutku prowadzą do nieracjonalnych przekonań, które ostatecznie w wielu wypadkach kończą się depresją lub apatią.

Jak odzyskać zasoby energii potrzebnej do radzenia sobie ze stresem

Aby zrozumieć, w jaki sposób wspierać uczniów w radzeniu sobie z trudnymi emocjami, strachem, smutkiem czy niepewnością, warto spojrzeć na mózg z perspektywy wybitnego lekarza i neuronaukowca Paula MacLeana, który w latach sześćdziesiątych XX wieku odkrył trzy części mózgu, rozwijające się na różn...