Czym jest ewaluacja programu?
Jedna z popularniejszych definicji przyjmuje, że pojęcie to oznacza systematyczne gromadzenie informacji na temat przeprowadzonych działań, w celu wykorzystania ich do modyfikacji i podwyższania skuteczności tego typu działań w przyszłości. Zatem ewaluacja programów nie jest synonimem kontroli lub nadzoru, albowiem odnoszą się do niej takie określenia jak: zbieranie informacji, badanie, analizowanie oraz zdawanie relacji. Stąd niezbędny jej element stanowi wartościowanie działań, pojmowane jako badanie, czy działania i ich wyniki są wartościowe i użyteczne. Przy czym kryterium/kryteria wartości ustalają te osoby, które zaprogramowały dane działania oraz ich uczestnicy.
W odniesieniu do programu profilaktycznego wyróżnia się trzy rodzaje ewaluacji:
- ewaluację celów – polegającą na sprawdzaniu, czy zaplanowane w programie cele zostały osiągnięte w zamierzonym czasie i przy wykorzystaniu zaplanowanych sposobów oraz środków;
- ewaluację wyników – czyli sprawdzanie wszystkich potencjalnych korzyści lub poniesionych strat, jakie odnieśli uczniowie poddawani zaplanowanym oddziaływaniom, np. przyrost wiedzy, rozwój umiejętności i kompetencji, zmiany w postawach, zachowaniu i stylu życia;
- ewaluację procesu – dotyczącą analizy programu działań, które umożliwiły lub utrudniły osiągnięcie celów i uzyskanie konkretnych efektów/rezultatów/wyników.
Od rodzaju prowadzonej ewaluacji zależą pytania ewaluacyjne, a te mogą być naprawdę bardzo zróżnicowane. Zazwyczaj jednak dotyczą:
POLECAMY