Tradycja vs. nowoczesność − jakie oblicze powinna mieć szkoła XXI wieku?

Warsztat pracy pedagoga

Obecne czasy stawiają przed nauczycielami liczne wyzwania. Wymaga się od nich ciągłego doskonalenia własnego warsztatu pracy i weryfikacji tradycyjnych metod nauczania. Świat bowiem zmienia się bardzo szybko, a rynek pracy i dorosłe życie „testują” uczniowskie umiejętności. Okazuje się, że młodzi ludzie nie są przygotowani do podejmowania aktywności w społeczeństwie, że nikt ich nie nauczył tego, jak sobie radzić w zmiennych warunkach. Czy w związku z tym nie jest to znak, że szkoła powinna zmienić swoje podejście do edukacji? Czy metody i formy pracy dotychczas wykorzystywane na zajęciach są nadal aktualne? A może należy zrobić solidny rachunek sumienia i zastanowić się, czy tradycyjne sposoby myślenia i działania mają rację bytu?

Jak jest…

To, co najistotniejsze w tradycyjnej szkole, to fakt, że nauczyciele bazują przede wszystkim na podających metodach pracy. W trakcie 45-minutowej lekcji zwykle przedstawiają temat i dokonują jego szczegółowej analizy. Uczniowie mogą pracować z kartami pracy lub podręcznikiem, a na koniec weryfikowany jest poziom ich wiedzy i umiejętności. Ważne jest jednak to, żeby proces opanowywania danego zagadnienia nie trwał zbyt długo, ponieważ nie ma wiele czasu na powrót do omówionych już treści. 
Tradycyjne nauczanie charakteryzuje kilka dość istotnych cech:

  • nauczyciel jest najważniejszą osobą w procesie edukacji, ponieważ kieruje nauczaniem – to on musi mieć wizję, jak ono powinno przebiegać;
  • na lekcjach stosowane są przede wszystkim metody podające i takie, które przypominają aktywizujące, ale nimi nie są, np. pogadanka;
  • nauczyciel lub podręcznik kierują pracą grupy (edukacja ma charakter zbiorowy);
  • w toku zajęć zdecydowanie brakuje metod dialogowych oraz takich, które umożliwiają samodzielne podejmowanie decyzji i uczenie się (Kujawiński 2010, 20).

Można w związku z tym stwierdzić, że tradycyjna szkoła stawia sobie za główny cel wychowanie młodego człowieka, które odbywa się pod przewodnictwem nauczyciela najczęściej w stylu autokratyczno-życzliwym. Autorytet pedagoga i wychowawcy zazwyczaj opiera się na władzy, którą on posiada (np. możliwość wystawienia uczniowi niekorzystnej oceny).
Takie podejście do edukacji sprawdza się w sytuacji, kiedy wymagana jest od uczniów gruntowna wiedza, opracowana i uporządkowana przez ludzkość. Dzięki niej młody człowiek jest w stanie odnaleźć się w społeczeństwie i posiada przynajmniej podstawowe informacje ze wsz...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Głos Pedagogiczny"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI