W obliczu zagrożenia. Przemoc seksualna wśród nastolatków

Terminy „wykorzystywanie seksualne”, „przemoc seksualna” i „napaść na tle seksualnym” często są stosowane wy­­miennie. Główne elementy charakte­rystyczne tych trzech terminów to brak zgody i wykorzystywanie władzy. Warto nadmienić, że definicja przemocy seksualnej wskazuje „takie kontakty i intencje między dzieckiem a dorosłym, w których dorosły (agresor) używa dziecka do podniecenia seksualnego samego siebie, dziecka lub osoby trzeciej. Z wykorzystywaniem seksualnym mamy do czynienia także wtedy, gdy agresor ma mniej niż osiemnaście lat, ale jest wyraźnie starszy od ofiary, albo kiedy sprawuje nad ofiarą władzę lub kontrolę” (Soriano 2002, s. 43). 

Można wyróżnić wiele aspektów, które będą cha­rakterystyczne dla tego zagadnienia. Do przy­kła­dów molestowania seksualnego można zaliczyć różne kwestie:

• komentarze lub żarty na temat seksu,
• komentarze na temat intymnych części ciała,
• używanie wyzwisk związanych z płcią,
• udostępnianie listów, notatek, e-maili, komunikatorów internetowych lub postów online, które dotyczą aspektów seksualnych,
• komentarze dotyczące seksualności, rozwoju seksualnego lub tożsamości płciowej,
• dotykanie czyichś intymnych części ciała w sposób seksualny,
• ciągnięcie za ubranie, aby inni mogli zobaczyć lub dotknąć części ciała innej osoby,
• fizyczne blokowanie kogoś, kto próbuje uciec przed zachowaniem seksualnym,
• i wiele innych.
   

Przykłady wykorzystywania seksualnego dzieci obejmują:

• dotykanie genitaliów dziecka dla przyjemności seksualnej,
• zmuszanie dziecka do dotykania genitaliów innej osoby,
• wkładanie przedmiotów lub części ciała do genitaliów dziecka,
• narażanie dziecka na oglądanie pornografii czy zdjęć erotycznych,
• wysyłanie dziecku zdjęć erotycznych,
• zachęcanie dziecka do czynności seksualnych,
• wykonywanie czynności seksualnych w obecności dziecka,
• fotografowanie dziecka w pozach seksualnych,
• obserwowanie dziecka rozbierającego się lub korzystającego z łazienki czy szatni,
• wykorzystywanie technologii (media społecznościowe, czaty) do podejmowania działań seksualnych.
   

Przemoc seksualna wobec dzieci

Przemoc seksualna może dotyczyć dzieci w różnym wieku i pochodzących z różnych środowisk społecznych – nie ma jednoznacznego wzoru ofiary. Tak naprawdę każdy może być ofiarą, jak i sprawcą. Pomocna jest tutaj otwarta komunikacja, profilaktyka oraz bycie uważnym nawet na subtelne zachowania ze strony dziecka. Dziecko może komunikować, że boi się danej osoby, zabawy mogą koncentrować się na tematyce seksualnej czy może dochodzić do wczesnych form masturbacji.

Niemniej jednak istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia tego rodzaju przemocy u dzieci:

• Dzieci z głębszą niepełnosprawnością intelektualną są narażone na przemoc seksualną bardziej niż ich zdrowi rówieśnicy (Lechowska 2008, s. 1).
• Duże niebezpieczeństwo dotyczy najmłodszych dzieci, szczególnie tych w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Człowiek w tak młodym wieku jest często bardziej narażony na manipulację i może mieć trudności z identyfikacją niewłaściwego zachowania.
• Większość aktów przemocy seksualnej zwykle występuje w środowisku rodzinnym lub w otoczeniu znanych dziecku osób (członkowie rodziny, opiekunowie, nauczyciele, trenerzy sportowi lub inni pozornie zaufani ludzie). W takich sytuacjach istnieje podwyższone ryzyko wykorzystania manipulacji emocjonalnej. Kontakt z wymienionymi osobami może powodować to, że osoby doro...