Scenariusz zajęć psychoedukacyjnych dla dzieci w klasach IV–VIII szkół podstawowych na temat samobójstwa, myśli samobójczych i samookaleczeń powinien być odpowiednio dostosowany do wieku i rozwoju uczniów.
Autor: Marlena Stradomska
Psycholog, psychoterapeuta, suicydolog, ekspert Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, pracownik w Katedrze Psychologii Klinicznej i Neuropsychologii UMCS, autorka publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym składającego się z dziewięciu części e-booka: Strategie radzenia sobie w trakcie trwania pandemii i nie tylko. Pełni funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego Oddział Lublin, jest kierownikiem placówki socjoterapeutycznej Towarzystwa Nowa Kuźnia w Lublinie. Dodatkowo jest ekspertką na platformie Życie Warte Jest Rozmowy i członkiem Interdyscyplinarnego Zespołu Profilaktyki Zachowań Samobójczych.
Odebranie sobie życia przez ucznia to tragiczne zdarzenie, które wymaga natychmiastowej reakcji i odpowiedniego postępowania. Reakcje rodziny i przyjaciół dzieci, które popełniają samobójstwo, są złożone. Odczuwają głęboki smutek, poczucie winy i cierpią na depresję. Życie może wydawać się im pozbawione sensu, nie radzą sobie już z codziennymi obowiązkami i stają się zgorzkniali. Trudno im patrzeć w przyszłość i akceptować to, że życie toczy się dalej. Profesjonalne poradnictwo może pomóc im zrozumieć psychiatryczny wymiar samobójstwa oraz przeanalizować i zaakceptować problemy dziecka przed śmiercią. Wtedy zrozumieją, że samobójstwo nie było ich winą (Dymowska, Nowicka-Sauer 2015). Nie jest prawdą, że uda się utrzymać akt samobójczy w tajemnicy. Wieści takie bardzo szybko się rozchodzą, dlatego niezbędne jest odpowiednie zadbanie o komfort środowiska szkolnego.
Przemoc rówieśnicza stanowi obecnie poważny problem. Negatywne zachowanie ze strony rówieśników może wpływać na kształtowanie się osobowości dziecka i relacji z innymi, wiąże się także z kwestiami dotyczącymi samooceny.
Dziecko doświadczające przemocy domowej często żyje w ciągłym stresie i lęku, które mają negatywny wpływ na jego zdrowie emocjonalne i fizyczne. Przemoc domowa może powodować poważne trudności w nauce i rozwoju dziecka, prowadząc do obniżenia wyników szkolnych oraz problemów z koncentracją. Wewnętrzne traumy doświadczone przez dziecko mogą wpłynąć na jego zdolność nawiązywania trwałych i zdrowych relacji z rówieśnikami oraz dorosłymi. Jak możemy rozpoznać, że dziecko doświadcza przemocy w rodzinie? Jakie działania powinien wprowadzić pedagoga lub wychowawca w sytuacji dziecka krzywdzonego?
Szkoły stają przed coraz większymi wyzwaniami związanymi ze zdrowiem psychicznym i emocjonalnym uczniów. Dzieci i młodzież mogą doświadczać różnego rodzaju kryzysów, które wpływają na ich zdolność uczenia się i funkcjonowanie w szkolnym środowisku. W takich sytuacjach kluczową rolę odgrywa Zespół Interwencji Kryzysowej, który pełni istotną funkcję w zapewnianiu wsparcia i pomocy uczniom w trudnych momentach.
Niewątpliwe choroby i zaburzenia psychiczne mogą pojawić się w różnym wieku. Mitem jest to, że dzieci nie doświadczają kryzysów. Ciągła krytyka, zaniżanie samooceny, brak wsparcia czy pojawienie się różnego rodzaju dysfunkcji mogą spowodować, że człowiek nie wykształci odpowiednich mechanizmów mogących pomóc w nabywaniu odporności psychicznej, a następnie możliwości radzenia sobie z trudnościami.