Dzieciństwo i wiek nastoletni to nie tylko okresy wzrostu, ale także podejmowania ryzyka. Młodzi ludzie są w tym czasie szczególnie narażeni na pewne negatywne rezultaty swoich działań i nierzadko bywa, że nie mogą w pełni zrozumieć związku między swoim zachowaniem, decyzjami a konsekwencjami, co może niejednokrotnie doprowadzać do poważnych konsekwencji dla zdrowia i życia swojego i innych (Ang 2015, s. 35–42).
Autor: Marlena Stradomska
Psycholog, psychoterapeuta, suicydolog, ekspert Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, pracownik w Katedrze Psychologii Klinicznej i Neuropsychologii UMCS, autorka publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym składającego się z dziewięciu części e-booka: Strategie radzenia sobie w trakcie trwania pandemii i nie tylko. Pełni funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego Oddział Lublin, jest kierownikiem placówki socjoterapeutycznej Towarzystwa Nowa Kuźnia w Lublinie. Dodatkowo jest ekspertką na platformie Życie Warte Jest Rozmowy i członkiem Interdyscyplinarnego Zespołu Profilaktyki Zachowań Samobójczych.
Internet jest bez wątpienia medium masowym, w którym każdy użytkownik może zamieszczać dowolne treści. Jest także medium szybkiej komunikacji, co prowadzić może do zaniedbań językowych i gramatycznych, a także merytorycznych. Nierzadko w internecie można znaleźć treści, które mijają się z prawdą, na czele z fake newsami i teoriami spiskowymi. Internet jest tak powszechny, że właściwie każdy jego użytkownik spotkał się z hejtem przynajmniej raz bezpośrednio – będąc jego ofiarą, lub pośrednio – będąc świadkiem poniżania innej osoby.
Uzależnienie od alkoholu jest stanem, w którym osoba traci kontrolę nad tym, w jakich ilościach spożywa alkohol. Taka osoba doświadcza silnego pragnienia związanego ze spożywaniem tej substancji. Warto wspomnieć, że jest to choroba, która wpływa zarówno na ciało, jak i umysł jednostki, prowadząc do trwałych zmian neurochemicznych i psychologicznych. Co zrobić w sytuacji, kiedy jeden z uczniów jest uzależniony od alkoholu?
Gdy uczniowie stają się zaangażowani w nielegalną sprzedaż substancji, nauczyciele mają kluczową rolę w reakcji. Istotne jest szybkie zgłoszenie sytuacji odpowiednim władzom szkolnym oraz zapewnienie wsparcia emocjonalnego dla uczniów, jednocześnie respektując procedury bezpieczeństwa szkolnego. Warto również skorzystać z zasobów i programów edukacyjnych, aby wzmocnić świadomość i profilaktykę wśród uczniów.
Uzależnienie od narkotyków jest stanem, w którym osoba traci kontrolę nad spożyciem substancji psychoaktywnych, takich jak narkotyki, i doświadcza silnego pragnienia ich przyjmowania. W jaki sposób pedagog może pomóc uczniowi uzależnionemu od narkotyków? Jakie są podstawowe zasady postępowania w przypadku takiego ucznia?
Komunikacja z osobą w kryzysie jest w wielu wypadkach bardzo dużym wyzwaniem. Niekiedy można być odbiorcą radykalnego komunikatu: „Zabiję się, jeśli nie zrobisz tego czy tego”. Jeśli się dobrze zastanowić, czy jest to oznaka frustracji, złości, czy skłonności samobójczych, to może się okazać, że trudno jednoznacznie stwierdzić, jakie mogą być konsekwencje takiego komunikatu. Takimi zagadnieniami zajmują się suicydolodzy. Jeśli jednak dziecko czy nastolatek mówi: „Chciałbym, żeby mnie tu już nie było” lub „I tak jestem dla was tylko ciężarem!” i wydaje się przy tym przygnębiony, zachowuje się inaczej niż zwykle, to jest to znak, że takie dziecko potrzebuje pomocy.
Spotkanie praktyczne z rodzicami/opiekunami uczniów, którzy przejawiają myśli samobójcze lub się samookaleczają, może dostarczyć uczestnikom konkretnych narzędzi i umiejętności, które pomogą w radzeniu sobie z tą trudną sytuacją.
Scenariusz zajęć psychoedukacyjnych dotyczących samobójstwa, myśli samobójczych i samookaleczeń dla uczniów szkół ponadpodstawowych w formie praktycznych zajęć może angażować uczniów w interaktywną naukę i rozwijanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
Scenariusz zajęć psychoedukacyjnych na temat samobójstwa, myśli samobójczych i samookaleczeń dla uczniów szkół ponadpodstawowych może być prowadzony w sposób bardziej zaawansowany niż dla młodszych dzieci.
Scenariusz zajęć psychoedukacyjnych dla dzieci w klasach IV–VIII szkół podstawowych na temat samobójstwa, myśli samobójczych i samookaleczeń w formie praktycznych zajęć, mających zaangażować uczniów w aktywne uczenie się.
Scenariusz zajęć psychoedukacyjnych dla dzieci w klasach IV–VIII szkół podstawowych na temat samobójstwa, myśli samobójczych i samookaleczeń powinien być odpowiednio dostosowany do wieku i rozwoju uczniów.
Odebranie sobie życia przez ucznia to tragiczne zdarzenie, które wymaga natychmiastowej reakcji i odpowiedniego postępowania. Reakcje rodziny i przyjaciół dzieci, które popełniają samobójstwo, są złożone. Odczuwają głęboki smutek, poczucie winy i cierpią na depresję. Życie może wydawać się im pozbawione sensu, nie radzą sobie już z codziennymi obowiązkami i stają się zgorzkniali. Trudno im patrzeć w przyszłość i akceptować to, że życie toczy się dalej. Profesjonalne poradnictwo może pomóc im zrozumieć psychiatryczny wymiar samobójstwa oraz przeanalizować i zaakceptować problemy dziecka przed śmiercią. Wtedy zrozumieją, że samobójstwo nie było ich winą (Dymowska, Nowicka-Sauer 2015). Nie jest prawdą, że uda się utrzymać akt samobójczy w tajemnicy. Wieści takie bardzo szybko się rozchodzą, dlatego niezbędne jest odpowiednie zadbanie o komfort środowiska szkolnego.