397
Wszystkie działania pedagogów i psychologów szkolnych, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych związane z organizacją i udzielaniem przez nich pomocy psychologiczno-pedagogicznej muszą być dokumentowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, a także wypracowanymi w szkole czy placówce procedurami prowadzenia dokumentacji. W niniejszym tekście przypominamy, jak od 1 września 2019 r. czynić to prawidłowo.
Czynimy to nie bez powodu. Od kilku lat kontrole kuratorów oświaty oraz NIK wykazują w tym zakresie sporo nieprawidłowości. Jedne szkoły w ogóle nie prowadzą pewnych dokumentów, w innych, nawet jeśli takie dokumenty są, to albo dokonuje się w nich zapisów niesystematycznie, albo czyni się to bez zachowania należytej staranności.
Rozporządzenie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1646) w § 26 wskazuje wyraźnie, że to dyrektor przedszkola, szkoły i placówki ponosi odpowiedzialność za właściwe prowadzenie i przechowywanie dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz za wydawanie odpowiednio przez przedszkole, szkołę lub placówkę dokumentów zgodnych z posiadaną dokumentacją. Nie zwalnia to jednak szkolnych specjalistów z obowiązku prawidłowego prowadzenia dokumentacji, która jest im przypisana w § 11 i 18 tegoż rozporządzenia. Do owej dokumentacji zalicza się:
POLECAMY
Dziennik pracy pedagoga/psychologa szkolnego/logopedy/terapeuty pedagogicznego/doradcy zawodowego
Podstawowy dokument przeznaczony do rejestrowania codziennej pracy już od pierwszego dnia nowego roku szkolnego. W dzienniku w miejscach do tego przeznaczonych należy zamieścić:
- podstawowe dane: rok szkolny, którego ten dokument dotyczy, adres, telefon i nazwę szkoły (wystarczy pieczątka szkoły), swoje imię i nazwisko;
- tygodniowy rozkład zajęć (godziny pracy w każdym dniu z uwzględnieniem czasu prowadzenia zajęć będących daną formą pomocy psychologiczno-pedagogicznej);
- zajęcia i czynności przeprowadzone w poszczególnych dniach, w tym informacje o kontaktach z osobami i instytucjami, z którymi specjalista współdziała przy wykonywaniu swoich zadań. Warto rejestrować godzinowo wszystkie wykonywane czynności w danym dniu, zarówno te obowiązkowe w ramach przyznanego tygodniowego pensum (można je sygnować obok symbolem P),
- jak i te wykonywane poza pensum, czyli w ramach 40-godzinnego czasu pracy (sygnowane symbolem PP), oraz zwięźle opisać, czego dotyczy każda wykonywana czynność, jakie działania zostały podjęte, ewentualnie w uwagach hasłowo podać inne ważne informacje i ustalenia;
- imiona i nazwiska dzieci, uczniów, słuchaczy lub wychowanków objętych różnymi formami wsparcia, w szczególności pomocą psychologiczno-pedagogiczną.
Na koniec dnia pracy wszystkie wpisy należy potwierdzić swoim podpisem.
Ważne!
- W niektórych placówkach dyrektorzy odpowiednim zarządzeniem zobowiązują specjalistów szkolnych do zapisywania w dzienniku pracy wyłącznie zajęć i czynności wykonywanych w ramach pensum oraz prowadzenia dodatkowego, oddzielnego rejestru działań realizowanych w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy. Nie ma w tej sprawie ostatecznej interpretacji prawnej.
- Specjalista zatrudniony w szkole prowadzi dziennik pracy w postaci elektronicznej, jeśli dyrektor szkoły zdecydował o prowadzeniu dzienników w tej formie. Wtedy dziennik ten stanowi formę elektroniczną zwykłego dziennika, zatem zamieszcza się w nim te same informacje, które powinny znaleźć się w tradycyjnym dzienniku pracy.
Dziennik zajęć innych
Dziennik zajęć specjalistycznych: logopedycznych, korekcyjno-kompensacyjnych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych o charakterze terapeutycznym.
Powinny się w nim znaleźć:
- w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona odpowiednio dzieci, uczniów, słuchaczy lub wychowanków oraz oddział, do którego uczęszczają;
- adresy poczty elektronicznej rodziców i numery ich telefonów, jeżeli je posiadają;
- indywidualny program pracy z dzieckiem, uczniem, słuchaczem lub wychowankiem, a w przypadku zajęć grupowych – program pracy grupy;
- tygodniowy rozkład zajęć;
- daty i czas trwania oraz tematy przeprowadzonych zajęć;
- ocena postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy z dzieckiem, uczniem, słuchaczem lub wychowankiem;
- odnotowane obecności dzieci, uczniów, słuchaczy lub wychowanków na zajęciach;
- potwierdzenie podpisem przeprowadzenia zajęć.
Ważne!
Dzienniki do zajęć specjalistycznych również mogą być prowadzone w postaci elektronicznej, pod warunkiem że oprogramowanie pozwala na wyodrębnienie dodatkowego dziennika, do którego dostęp będzie miał jedynie specjalista oraz ewentualnie tylko rodzice dzieci korzystających z tych zajęć.
W tym miejscu warto przypomnieć, że żaden przepis prawny nie wymaga, aby rodzice pisemnie wyrażali zgodę na udział dziecka w zajęciach specjalistycznych. Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r., poz. 1591) w § 23 ust. 2 nakazuje jedynie, aby dyrektor niezwłocznie poinformował rodziców pisemnie – w sposób przyjęty w danej placówce – o ustalonych dla ucznia formach udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jej okresie oraz wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane. Ponieważ zgodnie z § 3 korzystanie z tejże pomocy jest dobrowolne, jedyne, czego można oczekiwać od rodziców, to pisemna rezygnacja z udziału ich dziecka w oferowanych mu zajęciach specjalistycznych.
Indywidualna teczka ucznia
Paragraf 19 rozporządzenia MEN z dnia
25 sierpnia 2017 r. mówi: „Przedszkole, szkoła i placówka gromadzi, w indywidualnej teczce, dla każdego dziecka, ucznia (…), słuchacza lub wychowanka objętego (…) pomocą psychologiczno-pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne (…) oraz indywidualne programy zajęć (…)”. To oznacza, że taką odrębną (indywidualną) teczkę zakłada się bez względu na to, czy pomocą psychologiczno-pedagogiczną jest objętych sześciu, sześćdziesięciu czy trzystu uczniów w szkole.
Obowiązujące przepisy nie stanowią jednak, kto ma taką teczkę prowadzić. Dlatego decyzję w tej sprawie powinien podjąć dyrektor, a osoba przez niego wyznaczona (np. wychowawca każdej klasy, pedagog szkolny) powinna zostać wymieniona w statucie danej szkoły jako upoważniona przez niego (art. 98 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 z późn. zm.). Praktyka pokazuje, że najczęściej za prowadzenie takich teczek jest odpowiedzialny właśnie pedagog szkolny. Wtedy jego główne zadanie polega na g...
