Jak wspierać ucznia w nabywaniu i doskonaleniu umiejętności wykonawczych?

Brak umiejętności wykonawczych może występować razem z innymi zaburzeniami, jednak przeważnie używanie tej terminologii dotyczy dzieci w normie intelektualnej, często nawet zdolnych, u których te deficyty występują samodzielnie. Uczeń nieposiadający tych kompetencji może być rozkojarzony, a ciągły brak sukcesu może prowadzić do frustracji i rezygnacji. Zdarza się, że dzieci te są postrzegane jako leniwe, niemające ochoty współpracować i podejmować aktywności, impulsywne, sprawiające kłopoty. Brak zrozumienia intensyfikuje występujące u ucznia trudności. Dlatego tak ważne jest wsparcie, korygowanie i kompensowanie występujących zakłóceń. 

Rodzaje umiejętności wykonawczych (według Peg Dawson i Richarda Guare’a)

1. Hamowanie reakcji to zdolność do pomyślenia, zanim się coś zrobi, umiejętność oparcia się pragnieniu, by coś powiedzieć lub uczynić, która daje dziecku czas na ocenę sytuacji i wpływu swojego zachowania na tę sytuację. W wieku 6–8 lat dziecko potrafi już przestrzegać prostych reguł zachowania w klasie (np. podnieść rękę, zanim coś powie), potrafi też przebywać w pobliżu innego dziecka bez potrzeby kontaktu fizycznego. Jest w stanie zaczekać, aż rodzic skończy rozmowę z inną osobą, by odpowiedzieć dziecku (może potrzebować przypomnień). W wieku 9–11 lat dziecko radzi sobie z konfliktami z rówieśnikami bez rękoczynów, a także przestrzega reguł zachowania w domu i szkole pod nieobecność dorosłych. Potrafi też szybko uspokoić się w sytuacjach emocjonalnych, gdy nakłania je do tego dorosły. Dziecko w wieku 12–14 lat jest w stanie nie zareagować na zaczepkę lub prowokację rówieśnika i spokojnie odejść. Potrafi też odmówić udziału w atrakcyjnych działaniach z powodu wcześniejszych planów, a także powstrzymać się od powiedzenia raniących rzeczy w gronie przyjaciół.
2. Pamięć robocza to zdolność do utrzymania informacji w pamięci podczas wykonywania złożonych zadań. Obejmuje zdolność do korzystania z wcześniejszej wiedzy i doświadczenia oraz dostosowywania tej wiedzy do obecnej sytuacji lub rzutowania j...