Kształtowanie umiejętności wykonawczych u nastolatka

Umiejętności wykonawcze to takie, których potrzebujemy, by wykonywać różnorodne zadania i radzić sobie z problemami, odpierać pokusy i walczyć z presją grupy, jak również realizować marzenia. Umiejętności wykonawcze mogą dotyczyć jednej prostej czynności, np. zabrania pracy domowej, nastawienia budzika, lub też zbioru operacji, licznych czynności wykonywanych w ciągu dnia, co jest dużo bardziej skomplikowane. Dodatkowo należy również podkreślić, że mogą to być czynności kilkuetapowe, podczas których łatwo o rozproszenie, co z kolei może skutkować brakiem ich finalizacji. 
Okres dorastania to czas szczególny, w którym młody człowiek buduje własną tożsamość, zaczyna samodzielnie podejmować decyzje (jest to obarczone ogromnym ryzykiem, ponieważ najważniejszym środowiskiem społecznym staje się grupa rówieśnicza, która nie zawsze ma pozytywny wpływ na nastolatka), dokonuje wyborów; aby móc prawidłowo funkcjonować, potrzebuje umiejętności wykonawczych. W przypadku ich deficytu to osoby dorosłe będą musiały wspierać młodego człowieka, co może prowadzić do konfliktów. Warto podkreślić, że zaburzenia w tym zakresie są odczuwalne niemal we wszystkich obszarach życia. Uczniowie tacy mimo zdolności w różnych dziedzinach nie potrafią ich rozwijać, nie potrafią wywiązywać się z obowiązków ani realizować swoich pasji, a ich osiągnięcia i efekty pracy są niewspółmierne do starań i do włożonego wysiłku. 
Na rozwój umiejętności wykonawczych wpływ mają czynniki biologiczne oraz doświadczenie. Predyspozycje w zakresie tych umiejętności są wrodzone. W strukturach mózgowych znajduje się potencjał w postaci podstawowego wyposażenia niezbędnego do rozwoju tych umiejętności, ale na ich rzeczywisty rozwój wpływa wiele czynników.

Przyczyny zaburzeń rozwoju umiejętności wykonawczych

Analizując literaturę przedmiotu, można wskazać następujące przyczyny zaburzeń rozwoju umiejętności wykonawczych:

• urazy fizyczne mózgu, głównie w obrębie płatów czołowych;
• czynniki genetyczne – istnieje duże prawdopodobieństwo, że jeżeli rodzice mieli trudności w tej kwestii, to i dziecko będzie je miało;
• toksyczność środowiska – można tutaj wymienić zjawiska dotyczące środowiska jako obszaru lub też przestrzeni i relacji, np. ekspozycja na ołów, przemoc w rodzinie, trudne warunki życiowe, stres psychospołeczny.

Bazą mózgową dla umiejętności wykonawczych są przednie części mózgu obejmujące korę czołową i przedczołową z połączeniami do rejonów znajdujących się w sąsiedztwie. Wzrost w tych obszarach następuje tuż przed okresem dorastania. Na...