Kiedy zdarza się coś, co zdarzyć się nie powinno, media niemal natychmiast rozpoczynają dyskusje, organizują debaty. Władze miejskie i oświatowe zalecają przeprowadzanie w szkołach lekcji „na temat” – o tolerancji, o mowie nienawiści, o przemyśle pogardy, o uchodźcach, o cyberprzemocy. Te jednorazowe przedsięwzięcia są cenne, ale czy skuteczne? Czy wychowanie do wartości nie powinno być w przestrzeni publicznej obecne na co dzień? Godzina z wychowawcą i lekcje z pedagogiem szkolnym będą zawsze doskonałą okazją do pielęgnowania uniwersalnych wartości. Często i systematycznie, a nie raz na jakiś czas – to metoda skuteczna nie tylko w edukacji.
Autor: Katarzyna Kamińska-Holc
Polonistka, terapeutka dzieci z dysleksją, nauczycielka etyki i surdopedagog
Otoczenie, w którym wzrasta dziecko ze spektrum autyzmu, ma wpływ na budowanie jego poczucia własnej tożsamości i wartości. Przez sporą część dnia stanowi je społeczność szkolna. Jednym z działań, jakie może podjąć pedagog czy wychowawca, zmierzającym do tego, by klasa dla ucznia z zespołem Aspergera była środowiskiem wspierającym, jest wyposażenie rodziców wszystkich jej uczniów w odpowiednią wiedzę na temat specyfiki funkcjonowania osoby z ZA.
Słowo obywatel, które w latach słusznie minionych nabrało pejoratywnego zabarwienia, odzyskało pozytywne znaczenie i wiąże się z wyborem, odpowiedzialnością, a także działaniem na rzecz społeczności, które wspólnie tworzymy. Mamy przecież obywatelstwo, spełniamy obywatelski obowiązek, czasem dokonujemy obywatelskiego zatrzymania, pojawił się nawet budżet obywatelski i całe mnóstwo obywatelskich inicjatyw. Co dziś znaczy być obywatelem i jak wychować młodych ludzi do obywatelstwa świadomego i odpowiedzialnego?
Deklaracja zasad tolerancji, ogłoszona i podpisana przez państwa członkowskie UNESCO 16 listopada 1995 r., mówi o roli edukacji w kształtowaniu postaw tolerancji. Edukowanie odpowiedzialnego społeczeństwa, opiekuńczego i otwartego na inność, doceniającego wolność i wyrażającego szacunek dla godności ludzkiej – to klucz do zapobiegania konfliktom i rozwiązywania ich poprzez zasadę niestosowania przemocy. Za najbardziej skuteczny sposób zapobiegania nietolerancji uznaje się edukację.