Zaufanie jest wartością, której doświadczamy w odniesieniu do samych siebie, innych ludzi oraz otaczającego świata. Pozwala na tworzenie wartościowych więzi, dobrą komunikację, efektywne współdziałanie. Mamy potrzebę bycia godnymi zaufania, ale też ufania innym. Brak zaufania, nieufność, ostrożność mogą negatywnie wpłynąć między innymi na poczucie dobrostanu psychicznego. Zaufanie buduje się długo, a traci bardzo szybko. Umacnianie zaufania to złożony proces, bez którego trudno o profesjonalne relacje w szkole.
Autor: Małgorzata Pruś
Pedagożka, polonistka i edukatorka. Pracuje jako doradca zawodowy i metodyczny. Specjalizuje się w pracy z młodzieżą szkolną w sferze profilaktyki oraz kompetencji kluczowych, a także w procesowym doskonaleniu kadr oświaty w zakresie rozwoju zawodowego. Posiada uprawnienia pedagoga, nauczyciela, coacha, mediatora szkolnego, organizatora rozwoju edukacji, trenera kompetencji kluczowych oraz e-nauczyciela
Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności może być wspierane między innymi poprzez możliwość podejmowania decyzji, refleksję związaną z konsekwencjami dokonywanych wyborów oraz ponoszenie odpowiedzialności za własne działania lub ich zaniechanie. Sprawczość to kluczowa kompetencja pozwalająca dostrzec, że wiele w obszarze rozwoju, edukacji i wychowania zależy od dzieci i młodzieży. Jak zatem zwiększać ich sprawczość w szkole oraz jednocześnie wzmacniać poczucie wspólnoty?
Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności to kluczowa kompetencja wspierająca ich rozwój, edukację i wychowanie. Ważne, aby nauczyciele, wychowawcy oraz szkolni specjaliści nie podcinali dzieciom i młodzieży skrzydeł, tylko dali im dostęp do bezpiecznej i przyjaznej przestrzeni, w której swoje skrzydła rozwiną. Wielu z nich zastanawia się, w jaki sposób zwiększać sprawczość uczniów i uczennic w szkole oraz poszukuje optymalnych rozwiązań w tym zakresie.
Zarówno sukcesy, jak i porażki mają znaczący wpływ na samopoczucie psychiczne uczniów i uczennic w szkole. W przypadku niepowodzenia młodzi ludzie doświadczają negatywnych emocji. Jeśli ich udziałem staje się zwycięstwo, wówczas towarzyszą im pozytywne odczucia. Można jednak odnieść wrażenie, że w przestrzeni edukacyjnej wciąż za mało uwagi poświęca się na celebrowanie zwycięstw. Niestety więcej czasu oraz energii pochłaniają niepowodzenia dzieci i młodzieży, a uczniowie są częściej karani niż nagradzani.
„Odkrycie źródła siły w samym sobie jest w konsekwencji najlepszą przysługą, jaką możemy wyświadczyć innym ludziom”.
Rolo May
Superwizja jest pojęciem obecnym w psychologii oraz psychoterapii. Co daje superwizja psychologowi i psychoterapeucie? Po pierwsze spełnia on w ten sposób niezbędny wymóg, przygotowując się do pracy lub pracując w zawodzie, po drugie otrzymuje przestrzeń do rozwoju. Praca z ludźmi i dla ludzi polegająca na stałym kontakcie z nimi oraz budowaniu i utrzymywaniu relacji niezwykle absorbuje. W wielu innych dziedzinach, oprócz psychologii i psychoterapii, także funkcjonują superwizje, między innymi w pracy socjalnej. Czy pracownicy oświaty mają możliwość superwizowania swojej pracy?
Wielu rodziców nie dostrzega problemów swoich dzieci. Jeśli ich trudności rozpoznają nauczyciele w szkole, to często mają kłopot z zakomunikowaniem tego opiekunom. Ci bowiem niezbyt chętnie podejmują temat, przyjmując różne postawy – od wycofywania się, po wyładowanie na nauczycielu własnych frustracji. Warto rozmawiać, zwłaszcza wtedy, kiedy powody są ważne. Trzeba się porozumieć i wspólnie uzgodnić jak najlepsze wsparcie dla dziecka, aby zapobiec eskalacji problemów.
W obecnej sytuacji konfliktu zbrojnego w Ukrainie priorytetowym działaniem jest umożliwienie kontynuacji nauki uczniom cudzoziemskim w polskiej szkole. W tym celu trzeba wdrożyć takie procedury, które zapewnią wysoki poziom bezpieczeństwa w placówce. Ważne jest tutaj zorganizowanie dodatkowej pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zachowanie najwyższych standardów edukacji włączającej. Działaniem rekomendowanym jest również wzmacnianie pozytywnego klimatu szkoły oraz kształtowanie przyjaznego środowiska gwarantującego równy dostęp do wysokiej jakości kształcenia oraz sprzyjającego konstruktywnemu rozwiązywaniu konfliktów z wykorzystaniem technik mediacyjnych.
Poszukując optymalnych rozwiązań pozwalających na organizację efektywnych zajęć z doradztwa zawodowego w szkole, należy mocno osadzić je w warunkach, które stwarza współczesny postpandemiczny rynek pracy. Dlatego tak istotne jest, aby nowoczesna szkoła podjęła wyzwanie kształtowania zintegrowanych działań doradczych. Jak to zrobić, wykorzystując potencjał całej kadry pedagogicznej?