Niestety w tym systemie nie liczy się stopień respektowania przez ucznia zasad współżycia społecznego, norm etycznych i wypełniania obowiązków określonych w statucie szkoły, lecz obiegowe opinie, sympatie i antypatie, osobiste przekonanie nauczyciela, a czasami jakiś jednostkowy incydent rzucający cień na szkolną reputację ucznia. Przyjrzyjmy się więc temu problemowi nieco bliżej.
Wytyczne prawa oświatowego
Artykuł 44b ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1481 z późn. zm.) określa, że ocenianie zachowania ucznia polega na rozpoznawaniu przez wychowawcę oddziału, nauczycieli oraz uczniów danego oddziału stopnia respektowania przez ucznia zasad współżycia społecznego i norm etycznych oraz obowiązków określonych w statucie szkoły. Natomiast:
- ustęp 6 pkt 2 mówi o tym, że ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje ustalenie kryteriów oceniania zachowania;
- artykuł 44h ust. 7 jednoznacznie wskazuje, że ustalona przez wychowawcę klasy roczna ocena klasyfikacyjna zachowania jest ostateczna. Jedyną sytuacją, w której może nastąpić zmiana oceny ustalonej przez wychowawcę, jest komisyjne ustalenie rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania na skutek zastrzeżenia zgłoszonego przez ucznia (rodziców ucznia niepełnoletniego), które dyrektor uznał za zasadne. Poza tą sytuacją nie istnieją inne, które uprawniałyby radę pedagogiczną do przejęcia uprawnienia wychowawcy.
Rozporządzenie MEN z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 373) określa w § 11 ust. 1, że śródroczna i roczna oceny klasyfikacyjne zachowania uwzględniają następujące podstawowe obszary:
1) wywiązywanie się z obowiązków ucznia,
2) postępowanie zgodne z dobrem społeczności szkolnej,
3) dbałość o honor i tradycje szkoły,
4) dbałość o piękno mowy ojczystej,
5) dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie własne oraz innych osób,
6) godne, kulturalne zachowanie się w szkole i poza nią,
7) okazywanie szacunku innym osobom....