Cisza, która boli. O przemocy relacyjnej wśród dziewcząt

Pomoc pedagogiczno-psychologiczna

Przemoc relacyjna stanowi szczególną formę agresji rówieśniczej, która ma na celu wyrządzenie krzywdy poprzez naruszenie relacji społecznych, statusu lub reputacji ofiary (Buchanan, Tran, 2006). W przeciwieństwie do przemocy fizycznej, przemoc relacyjna opiera się na wykluczeniu społecznym, rozprzestrzenianiu plotek oraz manipulowaniu przyjaźniami i sojuszami między rówieśnikami. Zjawisko to jest szczególnie istotne w kontekście szkolnym, gdzie relacje rówieśnicze odgrywają kluczową rolę w rozwoju społecznym i emocjonalnym uczniów, zwłaszcza dziewcząt.

Problem na świecie

Skala problemu przemocy relacyjnej w szkołach jest znacząca. Badanie przeprowadzone w szkołach miejskich w Zambii wykazało, że 36% uczniów zgłosiło wysokie zaangażowanie w przemoc relacyjną występującą co najmniej raz w miesiącu (Menon, 2016). Analiza obejmująca 8115 meksykańskich nastolatków w wieku 11–16 lat (średnia wieku 13,34 lat) potwierdza, że zjawisko to dotyczy znacznej części populacji szkolnej w różnych kontekstach kulturowych (Romero Abrio et al., 2018). Szczególnie niepokojące jest to, że gdy ocena agresji nie uwzględnia przemocy relacyjnej, aż 60% agresywnych dziewcząt w porównaniu z jedynie 7% agresywnych chłopców pozostaje niezidentyfikowanych przez system szkolny (Frick et al., 2010).

Badania wskazują, że przemoc relacyjna może przybierać zarówno charakter proaktywny, będący instrumentalnym narzędziem do osiągnięcia określonych celów społecznych, jak i reaktywny, stanowiący emocjonalną odpowiedź na postrzegane krzywdy (Leff, Waasdorp, 2010). Mechanizmy leżące u podstaw tego zjawiska obejmują deficyty w przetwarzaniu informacji społecznych, trudności w interpretacji intencji rówieśników oraz wybieraniu prospołecznych odpowiedzi. Dodatkowo zarządzanie reputacją stanowi centralny element przemocy relacyjnej, gdzie sprawcy wykorzystują plotki, pogłoski i tworzenie sojuszy w celu wpływania na pozycję społeczną innych osób, co znacząco wzmacnia konsekwencje dla grupy rówieśniczej.

Przejawy przemocy relacyjnej w środowisku szkolnym

Przemoc relacyjna występuje na wszystkich poziomach edukacyjnych, j...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Głos Pedagogiczny"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 6000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu prawa oświatowego, pracy z uczniem ze SPE i rozwiązywaniem sytuacji kryzysowych w szkole.

Otrzymuj gotowe rozwiązania do wdrożenia w placówce oświatowej, zgodne z wymogami MEN oraz najnowszymi trendami w edukacji.

1600 artykułów online
17 lat doświadczenia
Dostęp online i offline
160 numerów archiwalnych
50 autorów – specjalistów
Głos Pedagogiczny • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI