Samobójstwo w szkolnej społeczności – jak zadbać po tragedii o bezpieczeństwo i zdrowie psychiczne uczniów?

Czym jest postwencja?

Postwencja jest działaniem po incydencie, a jej celem jest prewencja ciągnących się dalej strat. Śmierć samobójcza pociąga za sobą cierpienie najbliższej rodziny, a niejednokrotnie również około 20–40 osób spośród dalszego otoczenia (2011). Ocenia się, że nawet 135 osób jest dotkniętych jedną śmiercią samobójczą. Środkiem zaradczym jest podjęcie działań postwencyjnych, do których zaliczają się różne formy pomocy osobom, które straciły kogoś w śmierci samobójczej (Gmitrowicz 2010). Choć może się wydawać, że działania postwencyjne są reagowaniem wyłącznie po zdarzeniu, w rzeczywistości stanowią one dużą część zapobiegania kolejnym tragediom (Andriessen, Krysińska i Grad 2017).

Rola pedagogów w działaniach postwencyjnych

Każda placówka edukacyjna powinna przygotować wcześniej odpowiednie procedury, które będą określać podział zadań dla poszczególnych pracowników, w tym pedagogów, dzięki czemu działania postwencyjne będą uporządkowane. W tworzeniu tych lokalnych procedur powinien uczestniczyć także pedagog. Taki plan pomoże również szybko podejmować odpowiednie decyzje, a odpowiedzialność i trud pracy nie będzie spoczywać wyłącznie na barkach pojedynczych osób. Kilka placówek może przygotować plan współpracy, co ma szczególne znaczenie w przypadku niewielkich placówek. 
Działaniem, które może podjąć pedagog w takiej sytuacji, może być pomoc innym pracownikom szkoły i rodzicom oraz dostarczenie im podstawowych informacji na temat reakcji młodzieży na śmierć samobójczą oraz tego, jak sobie radzić z żałobą, w tym – kiedy należy szukać specjalistycznej pomocy psychologa lub psychiatry dziecięcego. 
Ważnym działaniem jest także pomoc w zidentyfikowaniu osób z grupy o podwyższonym ryzyku, a są to:

• osoby z zaburzeniami psychicznymi (np. depresja, lęk, zaburzenia zachowania i/lub nadużywanie substancji), 
• osoby będące świadkiem samobójstwa, osoby, które identyfikowały się ze zmarłym lub były z nim w związku albo znały osobę zmarłą poprzez media społecznościowe, 
• uczniowie z historią prób samobójczych, depresji, traumy, ze stresującymi wydarzeniami życiowymi, takimi jak śmierć lub rozwód w rodzinie,
• członkowie rodziny lub bliscy przyjaciele zmarłego (w tym rodzeństwo z innych szkół, a także koledzy z drużyny, koledzy z klasy, osoby bliskie i znajomi zmarłego),
• osoby, które otrzymywały telefony, SMS-y lub inne wiadomości od zmarłego przepowiadają...