Zadania pedagoga w budowaniu komunikacji i relacji z uczniami z Ukrainy i ich rodzinami

Gdy w szkole pojawiają się osoby z doświadczeniem migracyjnym, zmienia się całe środowisko. Powinien zmienić się także rodzaj wsparcia, które oferuje pedagog. Co może zrobić pedagog dla ucznia-uchodźcy?

• Znaleźć wspólną płaszczyznę komunikacji
  Jedną z głównych barier jest brak znajomości języka polskiego u dziecka cudzoziemskiego. Ważne, aby uczeń mógł porozumieć się z pedagogiem i wychowawcą w swoim języku lub innym znanym obu stronom, np. angielskim czy rosyjskim. Kiedy nie jest to możliwe, należy zadbać o obecność osoby, która mogłaby tłumaczyć, pomagać w rozmowach indywidualnych z dzieckiem. Dla ucznia przeżywającego trudności adaptacyjne często najważniejsze jest wsparcie, życzliwa postawa i zrozumienie. Nie zawsze niezbędna jest rozmowa. 
   
• Zdobyć kompetencje kulturowe
  Zadaniem pedagoga w pracy z dzieckiem cudzoziemskim jest zdobycie kompetencji kulturowych, czyli poszerzenie wiedzy o pochodzeniu etnicznym i uwarunkowaniach kulturowych dziecka, co prowadzi do lepszego rozumienia jego potrzeb oraz zachowań. 
   
• Przygotować uczniów i rodziców na przyjęcie cudzoziemców
  Bardzo ważnym zadaniem jest przekazanie uczniom i rodzicom informacji o innych grupach etnicznych i imigranckich przybywających do szkoły. Poznanie się wzajemne i uzyskanie wiadomości na temat osób, które dołączą do społeczności klasowej, jest istotnym elementem nawiązania relacji zgodnego współistnienia opartego na szacunku. Warto rozmawiać z uczniami o ksenofobii i dyskryminacji oraz kształtować umiejętność radzenia sobie z przejawami takich zachowań. Wskazane jest, aby wzmacniać pozytywne postawy zrozumienia i akceptacji rówieśników odmiennych kulturowo. Zagadnienia takie można realizować w ramach lekcji z wychowawcą lub organizować spotkania po zajęciach lekcyjnych. Tego typu inicjatywy warto wplatać w codzienne życie szkoły. 
   
• Stworzyć profil ucznia
  Aby udzielane wsparcie było dostosowane do potrzeb ucznia, istotne jest, by pedagog poznał indywidualną historię dziecka, jak się czuje w nowej sytuacji, co mu się podoba, a co sprawia trudności, jak wyglądała dotychczasowa ścieżka edukacyjna ucznia, ile zna języków, jak bardzo jest zmotywowany do nauki, jakie posiada zdolności. 
   
• Zdiagnozować dziecko
  W początkowej fazie pobytu ucznia w szkole warto przeprowadzić wywiad z jego opiekunami oraz sprawdzić jego umiejętności w języku ojczystym, jeśli jest to możliwe. W sytuacjach problemowych można wykonać dostępne testy niewerbalne. Niezastąpionym źródłem informacji o dziecku są jego rodzice/opiekunowie, ewentualnie dalsza rodzina. W pierwszym etapie poznawania ucznia i włączania go do społeczności szkolnej przede wszystkim warto skupić się na nawiązaniu kontaktu z rodziną. Pozwoli to na zrozumienie szerszego kontekstu emocjonalno-społecznego zmiany, jaką przeżywa cała rodzina. 
   
• Obserwować dziecko podczas zajęć w grupie rówieśniczej
  Cennym źródłem wiedzy o zachowaniu, samopoczuciu oraz przebiegu procesu adaptacji może być obserwacja dziecka zarówno w sali lekcyjnej, jak i podczas innych sytuacji w życiu szkoły (na boisku, w stołówce, podczas przerw). Dzięki obserwacji n...