Dział: Otwarty dostęp

Jednym z kluczowych zadań psychologów i pedagogów w szkole jest współpraca z rodzicami uczniów. Na drodze do tego celu możemy napotkać przeszkody, które mogą wynikać z różnych czynników, ale także mogą to być utrudnienia ze strony rodziców, jak i nas samych. I odwrotnie, mogą też wystąpić czynniki sprzyjające współpracy, na których możemy budować wzajemne porozumienie. Prawie zawsze obie strony mają dobre intencje i zależy im na dobru dziecka, a mimo to wzajemna współpraca nie w każdym wypadku się układa. Dlaczego? Przyjrzyjmy się czynnikom, które mogą utrudniać współpracę między psychologiem czy pedagogiem a rodzicami uczniów.

Proszę na chwilę zamknąć oczy i wyobrazić sobie wielki plac budowy z intensywnością różnorodnych działań na nim podejmowanych, dynamiką zmian, szybkością przekształceń. To tak, jakbyśmy znaleźli się w mózgu nastolatka, dlatego żeby wiedzieć, jak z nim rozmawiać, musimy przede wszystkim wiedzieć i zrozumieć, z jaką wewnętrzną rewolucją ten młody człowiek na co dzień się zmaga.

W obowiązującej Klasyfikacji Zawodów i Specjalności pod numerem 235912 figuruje pedagog szkolny – zawód funkcjonujący w placówkach oświatowych od pięćdziesięciu lat. Przez ten czas jego rola podlegała różnym modyfikacjom, które były pokłosiem kolejnych zmian w systemie polskiej edukacji. Niemniej jednak działalność tego specjalisty od 1973 r. miała i ma nadal merytoryczne uzasadnienie. Niezmiennie jest nim uczeń – dziecko potrzebujące odpowiedniego wsparcia i właściwej pomocy psychologiczno-pedagogicznej – na każdym etapie swojego rozwoju. Pomocy realnej, szeroko dostępnej i profesjonalnej, a nie tylko deklarowanej przez szkołę na mocy obowiązującego prawa.

Nie istnieją osobne zestawy kompetencji dla nastolatków i dla czterdziestolatków. Kompetencje są takie same dla wszystkich, bo wszyscy prędzej czy później będziemy uczestniczyć w życiu społecznym i w rynku pracy. Poniższy wybór nie jest zamkniętym katalogiem, tylko zbiorem przygotowanym na podstawie doświadczeń Fundacji Digital University, skupiając kompetencje najbardziej potrzebne i pożądane. Współpracując na co dzień zarówno ze społecznościami szkolnymi, jak i z młodymi kobietami wchodzącymi na rynek pracy oraz czerpiąc z naszych biznesowych korzeni, rozumiemy, czego jako ludzie potrzebujemy, aby swobodnie radzić sobie w świecie, który na nas czeka, i z wyzwaniami, które przed nami stoją.

Rywalizacja wraz z konkurencją to istotny znak czasów nam współczesnych. Wszyscy świetnie znamy to zjawisko, występuje ono bowiem również w szkołach. Organy prowadzące, dyrekcje i grona pedagogiczne kochają rankingi, lubią porównywać i punktować. Nagrody i miejsca na podium stały się wyznacznikami ich edukacyjnego sukcesu. Wielu nauczycieli wciąż uznaje rywalizację za jedyny skuteczny sposób motywowania uczniów do nauki. Jedni nazywają to zjawisko „wyścigiem szczurów”, inni – szkolną normą. Jedni płyną na fali rywalizacji, inni czują się nią osaczeni, manipulowani.

Standardy Ochrony Małoletnich nie są generalnie nową konstrukcją prawną. Już wcześniej szkoły i placówki oświatowe przygotowywały takie standardy czy procedury, które wiązały się z ochroną małoletnich, jednak uchwalona 13 lipca 2023 r. nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw nakłada dodatkową odpowiedzialność na placówki mające kontakt z małoletnimi.

Dobre i skuteczne planowanie własnej pracy to niezwykle ważny obszar profesjonalnej działalności pedagoga i psychologa szkolnego. Przede wszystkim chroni przed rutyną i zawodowym marazmem. Pozwala zarządzać sobą w czasie, czyli decydować, co w danym momencie robimy, a czego nie – i co najważniejsze: zaplanować, czym będziemy się zajmować w przyszłości. Umożliwia również dokonywanie niezbędnych modyfikacji, gdy zmieniają się przepisy Prawa oświatowego albo pojawiają się nowe problemy w szkolnej społeczności czy występują niespodziewane uwarunkowania lub środki realizacji zaplanowanych działań. Nie bez znaczenia jest także uzyskanie jasnego obrazu na temat roli, jaką odgrywa się w swojej placówce, a w razie konieczności – podjęcie decyzji o wprowadzeniu koniecznych zmian.