Wszystko, co dotyczy codziennej pracy nauczycieli – statusu zawodowego, pełnionej funkcji w szkole, awansu czy przynależnego wynagrodzenia – reguluje
cała gama przepisów prawa oświatowego. Do ich znajomości zobowiązani są w jednakowej mierze wszyscy pedagodzy oraz dyrektor placówki oświatowej,
również będący nauczycielem i podlegający pragmatyce służbowej – ustawom Prawo oświatowe i Karta Nauczyciela oraz licznym rozporządzeniom.
Odnalezienie się w gąszczu aktualnie obowiązujących przepisów jest nie lada wyzwaniem, dlatego przygotowaliśmy dla Państwa pomocne zestawienie najnowszych zmian.
Dział: Temat miesiąca
Wspieranie dzieci i młodzieży wymaga nieustannej pracy nad własnym dobrostanem, aby móc efektywnie pomagać podopiecznym. Równowaga wewnętrzna w bezpośredni sposób przekłada się na jakość naszej pracy i relacji. Wypalony, wyczerpany pedagog czy wychowawca nie będzie efektywny. Tak jak w samolocie maskę tlenową najpierw zakładamy sobie, a potem dziecku, tak w pracy z młodymi ludźmi w pierwszej kolejności musimy zadbać o swoje zasoby. Jak dobrze gospodarować energią zgromadzoną w czasie wakacji? Jak planować pracę, by była dla nas źródłem satysfakcji, a nie frustracji?
Od wielu lat zachęcam Państwa do rzetelnego, na ile jest to tylko możliwe, planowania całorocznej pracy. Doświadczenie uczy, że planowanie jest kompetencją, która nadaje działaniom szkolnego specjalisty strukturę zorganizowaną, stanowiąc jednocześnie nieodzowny warunek ich skuteczności. Zapobiega przypadkowości i chaosowi w realizacji zarówno zadań obowiązkowych, jak i dodatkowych zlecanych przez dyrektora szkoły czy placówki.
Mijający rok szkolny do łatwych nie należał. Szkoły miesiącami pracowały w zmieniającym się trybie: stacjonarnym, zdalnym lub hybrydowym. Wyznaczały go obostrzenia nakładane kolejnymi rozporządzeniami w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Po trudach sprostania im nadszedł czas, by podsumować wszystko to, czym zajmowali się nauczyciele w roku szkolnym 2020/2021. Obowiązek ten dotyczy również pedagogów i psychologów szkolnych, którzy czynią to w formie pisemnego sprawozdania.
Obowiązkiem nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów, udzielających w swoich placówkach pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży, jest przeprowadzanie oceny jej efektywności. Co poddać ocenie, jak często jej dokonywać i jak trafnie sformułować płynące z niej wnioski i wskazania do dalszych działań?
O zgranej, zintegrowanej klasie marzą zarówno uczniowie, jak i nauczyciele na wszystkich etapach edukacji. Ci pierwsi, bo bycie w takiej właśnie klasie daje im poczucie bezpieczeństwa, którego ogromnie potrzebują, bycia w pełni zaakceptowanym i lubianym. Ci drudzy, powiedzmy sobie to wprost, marzą o tym ze względów edukacyjno-wychowawczych. Ale szkolna rzeczywistość, w której codziennie obracają się uczniowie i nauczyciele, nie zawsze spełnia te oczekiwania. Pojawiają się zatem pytania: Co zrobić, by klasa zasługiwała na miano zgranej? Jak zadbać o budowanie dobrych relacji między uczniami i co jest do tego potrzebne? Kto ma się tym zająć? Czy i jaka może być w tym rola pedagoga szkolnego? Spróbujmy znaleźć na nie odpowiedzi.
Rzecz dotyczy sytuacji, jakie występują w szkołach, a o których nie ma słowa w raportach z ewaluacji wewnętrznej, o których nie rozmawia się otwarcie na terenie placówki, a dopiero poza jej murami. Z jednej strony chodzi o relacje interpersonalne wśród dorosłych, z drugiej – o konflikt kompetencji, z trzeciej – o poczucie odpowiedzialności zawodowej. Refleksje, którymi się dzielę, powstały na bazie tegorocznych rozmów z pedagogami i nauczycielami oraz własnych doświadczeń zawodowych. Czynię to w trosce o poczucie wartości i pewność siebie zarówno tych, którzy dopiero rozpoczęli swą przygodę z tym zawodem, jak i tych pracujących od lat, którzy sądzą, że tracą już grunt pod nogami, a pośrednio także w trosce o jakość udzielanej w szkole pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Epidemia koronawirusa odciska piętno na każdym obszarze naszego życia i zmienia je bezpowrotnie. Trzeba się z tym pogodzić i otworzyć na nową rzeczywistość, również szkolną. W przypadku nauczycieli szczególnie istotna okazuje się teraz umiejętność obserwacji uczniów, by jak najwcześniej dostrzec niepokojące symptomy w ich zachowaniu, mogące świadczyć o przeżywanych trudnościach emocjonalnych i psychicznych. Wszystko po to, by jak najszybciej udzielić im odpowiedniego wsparcia.
Nastał kolejny rok szkolny i tym samym przyszedł czas na podjęcie czynności planistycznych, których większość z nas nie lubi. Już sam akt planowania kojarzy się z coroczną biurokratyczną rutyną, wywołuje niechęć, rozdrażnienie i zniecierpliwienie. Skoro jednak planowanie pracy wpisane jest w naszą profesję, kolejny raz podejmuję ten temat, by pomóc pedagogom i psychologom szkolnym sprawnie się z tym uporać.
Przemoc domowa to koszmar tysięcy osób w Polsce. Z powodu epidemii koronawirusa uczniowie nie mogą wyjść z domu, odbywa się kształcenie na odległość. W odosobnieniu cierpią szczególnie dzieci, które skazane są na wielogodzinne przebywanie w jednym pokoju z osobą znęcającą się nad nimi psychicznie lub fizycznie.
Od 12 marca 2020 r. w całym kraju mieliśmy zamknięte przedszkola i szkoły. Początkowo na dwa tygodnie, potem do zakończenia ferii wiosennych, do 26 kwietnia i jeszcze dłużej, aż nastał czerwiec. Tak oto wirus SARS-CoV-2 wywrócił do góry nogami życie szkolnej społeczności. Nauczyciele najpierw zostali zobowiązani do bycia w gotowości, e-powtarzania i utrwalania z uczniami przerobionego wcześniej materiału, a następnie do prowadzenia powszechnego zdalnego kształcenia, realizacji podstawy programowej i oceniania uczniów. Rzecz jasna online. Od tego momentu e-szkoła w polskim wydaniu stała się przysłowiowym „chłopcem do bicia”.
Nadszedł czas, kiedy szkolny specjalista musi przeanalizować to, czym zajmował się przez ostatnie dziesięć miesięcy, wyciągnąć wnioski i podjąć zawodowo- -osobiste postanowienia. Taka autorefleksja, do tego sporządzona w formie pisemnego sprawozdania, nie jest w szkole czynnością lubianą, aczkolwiek konieczną. Po pierwsze: do rozliczenia się z działalności podjętej w bieżącym roku szkolnym. Po drugie: po to, by dać dyrekcji i radzie pedagogicznej świadectwo swojej faktycznej pracy, trudnej i odpowiedzialnej, wykonywanej profesjonalnie, z dużym zaangażowaniem. Po trzecie: do zaplanowania własnego rozwoju w różnych obszarach kompetencji zawodowych.