Od wielu lat zachęcam Państwa do rzetelnego, na ile jest to tylko możliwe, planowania całorocznej pracy. Doświadczenie uczy, że planowanie jest kompetencją, która nadaje działaniom szkolnego specjalisty strukturę zorganizowaną, stanowiąc jednocześnie nieodzowny warunek ich skuteczności. Zapobiega przypadkowości i chaosowi w realizacji zarówno zadań obowiązkowych, jak i dodatkowych zlecanych przez dyrektora szkoły czy placówki.
Autor: Małgorzata Łoskot
Absolwentka Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Redaktor prowadząca czasopisma „Głos Pedagogiczny”, pedagog specjalny, socjoterapeuta. Autorka popularnych programów szkoleniowych dla nauczycieli oraz programów profilaktycznych dla młodzieży. Czynnie angażuje się w pomoc dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych.
Szybko zmieniająca się rzeczywistość, natłok informacji, doświadczanie lęku związanego z sytuacją szkolną i domową, trudności emocjonalne w kontaktach rówieśniczych, presja nauczycielsko-rodzicielska oraz „bycie online” spowodowane nauką zdalną – to główne przyczyny wielu trudności i kryzysów doświadczanych przez uczniów w sferze psychicznej. Nic więc dziwnego, że sprawą priorytetową jest dzisiaj kwestia podejmowania przez szkoły i placówki oświatowe skutecznej ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.
Mijający rok szkolny do łatwych nie należał. Szkoły miesiącami pracowały w zmieniającym się trybie: stacjonarnym, zdalnym lub hybrydowym. Wyznaczały go obostrzenia nakładane kolejnymi rozporządzeniami w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Po trudach sprostania im nadszedł czas, by podsumować wszystko to, czym zajmowali się nauczyciele w roku szkolnym 2020/2021. Obowiązek ten dotyczy również pedagogów i psychologów szkolnych, którzy czynią to w formie pisemnego sprawozdania.
Każdy program o charakterze profilaktycznym, a takim jest program ochrony zdrowia psychicznego uczniów, należy poddać corocznej wewnętrznej ewaluacji, czyli ocenie, tak systematycznej i obiektywnej, jak to tylko możliwe. Dzięki temu pozyskuje się wiarygodne i użyteczne informacje, pozwalające na wyciąganie wniosków dotyczących tego, co i dlaczego udało się zrealizować lub czego nie udało się osiągnąć i dlaczego tak się stało.
Obowiązkiem nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów, udzielających w swoich placówkach pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży, jest przeprowadzanie oceny jej efektywności. Co poddać ocenie, jak często jej dokonywać i jak trafnie sformułować płynące z niej wnioski i wskazania do dalszych działań?
Jaka powinna być zawartość merytoryczna programu ochrony zdrowia psychicznego uczniów? Jakim standardom wynikającym ze współczesnej wiedzy medyczno-psychologicznej oraz rzeczywistym potrzebom adresatów musi odpowiadać? Jaka wreszcie powinna być struktura owego programu?
Nauczyciele pytani o motywowanie uczniów przyznają, że mają z tym duży problem. Wprawdzie stosują różne strategie i metody aktywizujące, indywidualne rozmowy interwencyjne oraz statutowy katalog nagród i kar, ale zazwyczaj nie przynosi to oczekiwanych efektów. Podobny obraz wyłania się również z raportów IBP i licznych opracowań specjalistów: motywacja uczniów i zamiłowanie do nauki sukcesywnie spada od III do ostatniej klasy szkoły podstawowej i tendencja ta utrzymuje się aż do zakończenia obowiązkowej edukacji. Co jest tego przyczyną?
