Jedno z najczęściej pojawiających się zaburzeń wieku rozwojowego występujące na całym świecie, niezależnie od kultury czy poziomu rozwoju społeczeństwa to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, znany pod nazwą ADHD. Dziecko z zaburzeniami uwagi często jest określane jako „Dyzio marzyciel”, „śniące na jawie” czy „bujające w obłokach”. Uczeń z tym zaburzeniem jest w klasie wyzwaniem dla każdego nauczyciela, ponieważ to od niego zależy sukces lub porażka. W związku z tym powinniśmy w optymalny sposób umożliwić dziecku uczestniczyć w procesie edukacyjno-wychowawczym.
Dział: Warsztat pracy pedagoga
Edukacja zdrowotna została wymieniona na pierwszym miejscu wśród ogłoszonych w czerwcu podstawowych kierunków polityki oświatowej państwa. W kwietniu na wspólnej konferencji prasowej ministrowie edukacji, zdrowia oraz sportu i turystyki ogłosili rozpoczęcie prac nad nowym przedmiotem pod nazwą edukacja zdrowotna, który będzie nauczany od września 2025 r. zarówno w szkołach podstawowych, jak i ponadpodstawowych. Polska ma bogate doświadczenia w tym obszarze edukacji, gdyż 32 lata temu powstała pierwsza wojewódzka sieć szkół promujących zdrowie.
Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności może być wspierane między innymi poprzez możliwość podejmowania decyzji, refleksję związaną z konsekwencjami dokonywanych wyborów oraz ponoszenie odpowiedzialności za własne działania lub ich zaniechanie. Sprawczość to kluczowa kompetencja pozwalająca dostrzec, że wiele w obszarze rozwoju, edukacji i wychowania zależy od dzieci i młodzieży. Jak zatem zwiększać ich sprawczość w szkole oraz jednocześnie wzmacniać poczucie wspólnoty?
Jednym z cywilizacyjnych problemów XXI w. jest stałe obniżanie się u dzieci i młodzieży poziomu sprawności fizycznej, zarówno tej ogólnej, odpowiedzialnej za globalne funkcjonowanie ruchowe, jak i szczegółowej, odpowiedzialnej np. za precyzyjne wykonywanie ruchów dłoni i palców. W grupach przedszkolnych zauważa się niższą jakość wykonywanych prac plastycznych, a w klasach pierwszych trudności sprawia dzieciom pisanie dłuższych wyrazów i zdań. Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnej zmienił także podstawowy zestaw pomocy i przyborów dydaktycznych wykorzystywanych w szkołach. Projektory multimedialne, komputery i smartfony stały się częścią standardowego wyposażenia każdej szkoły, czy nawet sali lekcyjnej. Współczesne wyzwania stojące przed młodym pokoleniem sprawiają, że aby im sprostać, dzieci i młodzież spędzają coraz więcej czasu przed ekranami smartfonów. Deficyty w zakresie kompetencji społecznych i narastające problemy z nawiązywaniem relacji rówieśniczych dokładają kolejnych godzin w bezruchu, powodujących dalsze pogarszanie się możliwości fizycznych.
Osoby, które pracują z dziećmi o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych, powinny doskonale znać i stosować zasady udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Zbyt późno dostrzeżone problemy dziecka mogą negatywnie wpływać na jego wyniki w nauce, zachowanie czy też funkcjonowanie zarówno w placówce edukacyjnej, jak i w środowisku domowym.
Czy Twoi uczniowie widzieli już Blisko – dzieło w reżyserii młodego belgijskiego reżysera Lukasa Dhonta, które w 2023 r. zdobyło nominację do Oscara w kategorii najlepszy film międzynarodowy? Jeśli nie, rekomenduję wspólny seans z klasą. To nastrojowa, poruszająca propozycja dla uczniów klas VII–VIII i szkół ponadpodstawowych, która w wyważony sposób podejmuje istotną dla młodych odbiorców tematykę. Seans może otworzyć młodych ludzi na ważną rozmowę na lekcji wychowawczej, dotyczącą m.in. wykluczenia rówieśniczego, komunikacji w relacjach oraz radzenia sobie z utratą bliskiej osoby.
Okres dojrzewania to czas pierwszych zbliżeń i kontaktów seksualnych. Każda dorastająca osoba doświadcza tego indywidualnie, nie powinna jednak być pozostawiona sama sobie. Film How to have sex przybliża świat współczesnych nastolatków i jest świetnym wyborem na zajęcia z zakresu edukacji seksualnej. Seans da pedagogom okazję do rozpoczęcia z uczniami rozmów na takie tematy, jak pierwsze zbliżenia, poszukiwanie tożsamości czy przemoc seksualna.
Zapoznanie się z treścią opinii, orzeczeń wydanych przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną stanowi nieodzowny element organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, kształcenia specjalnego czy nauczania indywidualnego w przedszkolu i szkole. Dla późniejszej oceny efektywności udzielanego wsparcia czynność ta może być wręcz kluczowa, stanowiąc fundament dalszych działań i określając ich ramy. Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest, po pierwsze, procesem, po drugie, działaniem zespołowym i środowiskowym. Jednym z pierwszych etapów tego procesu jest diagnoza, rozpoznanie możliwości psychofizycznych, indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka. Choć jest również działaniem wieloetapowym, które rozpoczyna się na terenie przedszkola, szkoły czy placówki, to jego rezultatem może być opinia sporządzona przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
Coming out to proces ujawniania sobie oraz innym osobom swojej tożsamości płciowej lub tożsamości seksualnej.
Szkoła to miejsce, w którym uczeń powinien czuć się bezpiecznie. Dlatego tak ważna jest akceptacja oraz odpowiednia reakcja i komunikacja z uczniem, a także wiedza na temat rozwoju psychoseksualnego dziecka i nastolatka. To bardzo istotne w sytuacji, kiedy wśród naszych uczniów znajduje się dziecko LGBT+, które jest szczególnie narażone na brak akceptacji. Jak pomagać dzieciom w procesie poznawania własnej tożsamości? Jak wspierać ucznia w sytuacji coming outu w szkole? Co to jest outowanie?
Uczniowie nie pamiętają tego, co było omawiane na poprzedniej lekcji? A może nieustannie musisz ich motywować do pracy, lecz mimo to większość nadal nie wie, w jakim celu się uczy? Od czego zależy zaangażowanie uczniów w proces edukacyjny?
Choć wirtualna rzeczywistość wciąż kojarzona jest przede wszystkim z branżą rozrywki, to pokażę, że może być także skutecznym narzędziem do osiągania celów edukacyjnych. W rękach pedagoga staje się ona narzędziem dydaktycznym lub terapeutycznym, tak jak długopis i kartka. Psychiatra z Uniwersytetu Stanford, Kim Bullock, która wykorzystuje wirtualną rzeczywistość w pracy, powiedziała: „Technologia ta nie jest formą terapii, ale narzędziem terapii. Można jej używać na wiele sposobów”.
Siła języka jest ogromna. Pisze o tym we wstępie do poradnika Etyka języka i odpowiedzialna komunikacja prof. Ewa Kołodziejek z Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk: „Język jest jak powietrze. Gdy powietrze jest czyste i świeże, to jest czym oddychać, czujemy się dobrze, żyjemy. Gdy powietrze jest duszne, gęste, to się dusimy, cierpimy, chorujemy. Gdy powietrze jest trujące – umieramy”1.