Od kilku lat można zaobserwować u dzieci i młodzieży wzrost częstości występowania obniżonego nastroju, smutku, napięcia i przeciążenia oraz różnego rodzaju trudności psychicznych. Statystyki jednoznacznie wskazują m.in. na zwiększenie liczby prób samobójczych wśród młodych ludzi. Rodzina, a także szkoła, odgrywają znaczną rolę w wykształceniu się u dzieci i młodzieży mechanizmów radzenia sobie ze zbliżającym się kryzysem (wzorce mówiące o tym, jak działać w różnych sytuacjach), które potem towarzyszą im przez całe życie. Rodzina i szkoła to także przestrzenie, w których najszybciej można zauważyć symptomy nadchodzącego kryzysu i wesprzeć młodego człowieka w radzeniu sobie z trudną sytuacją.
Kategoria: Artykuły z czasopisma
Warsztaty to praca z grupą skupiająca się na rozwoju i edukacji uczestników. Wykorzystują zasoby i potencjał grupy. Ponadto stwarzają okazję do nabywania nowych doświadczeń i doskonalenia już posiadanych umiejętności społecznych. Nie rezygnujmy z możliwości jej wyboru w ramach prowadzonej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Dlaczego?
Przekonanie, że błąd jest czymś, czego należy unikać, jest głęboko zakorzenione w naszym sposobie myślenia o niepowodzeniach i pomyłkach. Jeśli komuś się przytrafi, wywołuje zażenowanie, wstyd, strach przed ośmieszeniem. Dlatego staramy się ukrywać nasze błędy. Czy rzeczywiście tak powinno być?
W skali ogólnoświatowej miliony dzieci zdolnych do uczenia się – zarówno tych przeciętnie, jak i ponadprzeciętnie czy wybitnie uzdolnionych – nie osiągają wyników odpowiednich do swoich możliwości. Tacy uczniowie są również w polskich szkołach, w każdej klasie, i to o nich nauczyciele mówią: zdolni, ale leniwi, niezmotywowani do nauki, na niczym im nie zależy, brak im umiejętności samodzielnej pracy i dyscypliny, często zapominają o odrobieniu lekcji, gubią zeszyty, książki, gapią się ciągle przez okno… Ale badacze i specjaliści zajmujący się tym problemem uznają, że uczniowie ci cierpią na syndrom nieadekwatnych osiągnięć szkolnych. Czym się on cechuje i czy można mu przeciwdziałać?
Wizja porażki może nie pozwolić nam na opuszczenie strefy komfortu bezpiecznej na tyle, na ile bezpieczny jest wózek dla małego dziecka. Nie ma w nim ryzyka upadku. Nie ma w nim też szansy na zrobienie pierwszego kroku, a o pójściu własną drogą w ogóle nie można mówić. Rzecz nie w tym, by uchronć dzieci przed porażkami, bo to niemożliwe, lecz by nauczyć je radzić sobie z nimi, przekuwać w rozwijające doświadczenie. Jak to zrobić?
Nauczyciel, wychowawca czy pedagog lub psycholog szkolny nie zawsze mają do przekazania rodzicowi wyłącznie pozytywne informacje na temat jego dziecka.
Ale rozmowa o nawet najtrudniejszych kwestiach, odpowiednio przeprowadzona, może odbyć się bez napięcia i doprowadzić do tego, co najważniejsze –
do porozumienia w kwestii ucznia, bo o niego w tym wszystkim chodzi. W jaki sposób przygotować się do przekazywania rodzicom trudnych informacji o ich dzieciach?
W ostatnich latach kreatywność i innowacyjność są wymieniane, obok krytycznego myślenia, jako jedne z najważniejszych kompetencji XXI w. Współczesny świat stawia wymagania, którym sprostać może tylko osoba kreatywna, czyli myśląca w sposób nietypowy, oryginalny, nowatorski, wykraczający poza schematy. Wobec takich wymagań rozwijanie kreatywności w szkole staje się koniecznością. Tymczasem tradycyjny model edukacji temu nie służy, a wręcz obniża twórczy potencjał dzieci. Jak zatem rozwijać w uczniach tę najbardziej pożądaną obecnie umiejętność?
Nauczyciele mogą zwiększyć swój wpływ na uczenie się i uczynić ten proces widocznym, gdy mają szansę skorzystać z dobrodziejstwa informacji zwrotnej. W dużym stopniu zależy to jednak od jej jakości. Co sprawia, że informacja zwrotna może być dźwignią rozwoju wiedzy, umiejętności i postaw? Dlaczego informacja zwrotna może powodować, że jej odbiorca rośnie w siłę i wierzy w swoje możliwości, a co w niej może spowodować, że uczeń lub uczennica nie robi postępów lub traci chęć do uczenia się? Co warto, a czego nie warto przekazywać w informacji zwrotnej dla uczniów?
Analizując ludzkie zachowania, można zauważyć, że głównym sposobem komunikacji jest mowa. Wszelkie wyzwania i deficyty w tym obszarze powodują ograniczenie przepływu informacji. Brak porozumienia z dzieckiem nie należy do łatwych sytuacji, powoduje bowiem u niego ogromną frustrację, wynikającą z faktu, że nie jest zrozumiane, nie potrafi wyrażać swoich potrzeb, wypowiadać opinii. W sytuacji zaburzeń w tradycyjnej komunikacji z pomocą przychodzą alternatywne metody.
Posiadanie bogatego warsztatu pracy i systematyczne jego uzupełnianie to w zasadzie obowiązek każdego pedagoga i psychologa szkolnego. Bez względu na to, jakie narzędzie diagnostyczne wybierzemy, czy to cudzego autorstwa bez adaptacji, czy po jej dokonaniu do swoich potrzeb badawczych, czy też zdecydujemy się opracować własne, powinniśmy zawsze mieć na względzie fakt, że za każdym razem, by rzetelnie zbadać określony, konkretny problem czy sytuację, musimy mieć narzędzia w pełni odpowiednie dla jednego i wyłącznie dla tego właśnie przypadku, do diagnozy którego je wykorzystamy.